door: Piet de Gans | 13 maart 2018
In gedachten wandel ik door de virtuele straten van Nieuwe-Tonge/Battenoord. Een kern op ons eiland zoals er meer zijn. Met een eigen geschiedenis en een specifieke leefgemeenschap. Wat ons nog wel bindt met de andere kernen is dat de oorspronkelijke oudere inwoners nog steeds een instelling hebben die gevormd is door de invloed van “baas, kerk en (lokale) overheid”. Een soort van onderdanigheid die je soms nog waar kan nemen, een overblijfsel uit de periode voordat ons eiland door dammen en bruggen verlost werd uit zijn isolement.
Nieuwe-Tonge/Battenoord heeft een mooie ligging aan de Grevelingen en ligt in een gebied met volop mogelijkheden om te genieten van de natuur. Ik noem als voorbeeld het fietspad van de Klinkerlandseweg richting Battenoord met daarnaast de Klinkerlandse Wetering die zich door het polderlandschap meandert als een sliert spaghetti op een Italiaans bord. Langs dit water, diep aan de binnenkant van de rand, staan prachtige bomen met een houding die de indruk wekt dat ze bij de eerste de beste noodkreet direkt in het water duiken als er iets of iemand gered moet worden. Deze Klinkerlandse Wetering loopt door tot het gemaaltje in Battenoord die de loop scheidt van de Grevelingen. Aan de noordzijde van deze Wetering wordt deze voor een groot gedeelte begrenst door kleine, kunstmatig aangelegde bossen. Een prachtige plek om te wandelen en te fietsen. De rest van polders rondom de kern lenen zich ook volop voor wandelen en fietsen. En dan heb ik de aansluiting van de kern met de Grevelingen nog niet genoemd en het haventje van Battenoord.
Bedrijvigheid
Als je Nieuwe-Tonge/Battenoord van enige afstand bekijkt zie je de drie specifieke torens van de kerken, die het typische van de kern duiden. De kern heeft een centrum wat momenteel voor een groot gedeelte wordt vernieuwd. Nieuwe-Tonge/Battenoord heeft nog steeds een eigen supermarkt, twee kapperszaken, een bloemenwinkel , een winkel voor visbenodigdheden, een modewinkel, een drankenwinkel, twee autobedrijven, drie campings, een rits aan (kleine) ondernemers en een industrieterrein. Wellicht ben ik in dit geval nog wat vergeten. Ondanks dat, best een behoorlijk cluster aan bedrijvigheden die de leefbaarheid van de kern op peil zouden kunnen houden.
Dilemma’s
Zichtbaar en merkbaar is het dat de kern langzamerhand ook te maken krijgt met vergrijzing. Een groot gedeelte van de jeugd lijkt andere locaties te verkiezen om te wonen en te werken. Dit is een groot nadeel voor de toekomstige leefbaarheid van onder andere onze kern. Hoe kunnen we dit stoppen? Het stelt onze lokale overheid wellicht voor grote dilemma’s. Bereikbaarheid, gezonde en aantrekkelijke leefruimte, voldoende werk, woningen, infrastructuur, milieu. Het zijn allemaal onderwerpen die meespelen in de afwegingen die onze overheden moeten maken om een toekomstig bewoonbaar eiland te behouden.
Korte termijn denken
In de lokale weekbladen stond nog niet zo lang geleden dat de afname van jongeren wel meevalt. Met cijfers werd aangegeven hoeveel jongeren er het eiland hadden verlaten en hoeveel er op het eiland waren komen wonen. Het was een positief saldo van enkele jonge nieuwkomers. Met alle respect, maar hier gaan we het echt niet mee redden. In diezelfde lokale weekbladen lees je momenteel de plannen van de politieke partijen die ze op hun agenda’s hebben staan in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen. Het zijn vaak dezelfde onderwerpen die in de alinea hierboven vermeld staan. Maar is dit niet korte termijn denken? Wat gebeurt er als we inderdaad de infrastructuur, dus de wegen, beter toegankelijk maken. Zou het kunnen zijn dat deze wegen nog meer verkeer aantrekken? Dat ze toch weer minder toereikend worden in de toekomst? Want meer huizen bouwen, meer inwoners huisvesten, betekent ook meer mensen die bijna allemaal op het zelfde tijdstip naar hun werk gaan en weer terug komen via dezelfde wegen. We schieten er mogelijk niets mee op.
Behouden van jonge mensen voor het eiland
Als we nu eens verder in de toekomst kijken, moet het besef boven komen dat we dit niet vol kunnen houden. We kunnen de wegen niet uit blijven breiden. Eens loopt alles vast. Er moet iets drastisch gedaan worden aan onze manier van vervoer in de breedste zin van het woord. Er worden gigantische afstanden afgelegd om ons werk te bereiken, onze vrije tijd in te vullen en om onze boodschappen te doen. We belasten hiermee ons leefmilieu op een catastrofale manier. We moeten onze manier van leven en werken zo in gaan vullen, dat we niet voor ons werk of voor ons vertier van het eiland hoeven. We moeten proberen om onze jongeren op dit eiland te houden door ze gerichte studie mogelijkheden aan te bieden en tevens aansluitend werk te creëren. De lokale overheid moet met de scholen en ondernemers plannen maken hiervoor. We zitten uiteraard niet te wachten op zware industrie op dit eiland. We willen als inwoners natuurlijk geen last hebben van bedrijven.
We zouden kunnen denken aan het spreiden van het toerisme over het gehele eiland, het aantrekkelijk maken van bedrijvigheid op het gebied van toerisme aan de oostzijde van het eiland. Camping boerderijen, aanlegsteigers langs het water op plaatsen waar ook gerecreëerd kan worden of dit mogelijk maken, fiets en wandelroutes uitbreiden. Er zijn mogelijkheden zat. Wat te denken van het mogelijk maken van studies binnen het IT-kader en tevens IT gerelateerde bedrijven de (financiële)mogelijkheid geven om uit te breiden of om een bedrijf te starten. Als we hierdoor meer jonge inwoners op het eiland kunnen houden en zorgen voor voldoende woningen met mogelijkheden van allerlei vrije tijdsbestedingen en winkels ( mits er ondernemers zijn die dit aandurven), wat ook weer werk oplevert en onze behoefte v.w.b. vervoer aan willen passen, zou dit een route kunnen zijn naar een toekomst op het eiland van werk, wonen en vertier en een veel minder belast milieu.
Werken in de buurt
We moeten ons vanaf vandaag al realiseren dat onze manier van vervoer en het steeds uitbreiden hiervan zo niet door kan gaan, dat moet veranderen. Een beetje terug naar de tijd dat we ons werk niet ver van onze woonomgeving hebben en dat alle levensbehoeften, ook nu in onze moderne tijd, zich in onze directe omgeving bevinden. Dat zal veel offers van ons vragen en dit zal misschien wel twee generaties aan tijd in beslag gaan nemen voordat dit merkbaar wordt. Maar het korte termijn denken zoals we nu doen is geen optie.
Piet de Gans, lid dorpsraad Nieuwe-Tonge in Bloei